Sở dĩ khi chúng tôi nhận định khó đạt được thoả hiệp Thượng đỉnh Hà Nội bởi nhiều nguyên nhân. Thứ nhất, Thượng đỉnh Singapore chỉ là điểm bắt đầu cho cái bắt tay xã giao giữa 2 nhà lãnh đạo, trong mục đích xoá tan những lời tuyên bố thuộc tính cường điệu giữa ông Trump và Un trong quá khứ, sau đó cả hai phía đi, về đưa ra những chi tiết cụ thể để cả hai trao đổi và tìm kiếm giải pháp đồng thuận tiến đến thoả hiệp chung tại thượng đỉnh Hà Nội.



Vấn đề được quan tâm là tìm kiếm “giải pháp đồng thuận”. Tất cả các vế đi trước phải được khai thông mới có thể đưa đến thoả hiệp chung. Tuy nhiên, đòi hỏi về phía:



Hoa Kỳ:



a. Bắc Hàn phải phá huỷ tất cả các đầu đạn nguyên tử tầm xa và tầm ngắn.

b. Chấm dứt và không được tái thử nghiệm các chương trình nguyên tử.

c. Tháo gỡ những dàn đại pháo hướng về phía Nam Hàn.



Đổi lại Hoa Kỳ sẽ gỡ bỏ lệnh cấm vận về kinh tế và Bình Nhưỡng sẽ trở thành quốc gia mở cửa tự do.



Bắc Hàn:



a. Đòi dỡ bỏ tất cả những trừng phạt chống lại họ, đổi lại nước nầy sẽ ngừng chương trình chế tạo vũ khí hạch nhân và tên lửa, cho phép quan sát viên đến thanh tra các chương trình hạch nhân (tuy nhiên Bắc Hàn không đề cập đến việc huỷ bỏ những đầu đạn nguyên tử và tên lửa đã có).

b. Yêu cầu Hoa Kỳ bải bỏ lệnh cấm vận toàn diện lên Bắc Hàn từ kinh tế đến quân sự.



Theo lời Tổng Thống Trump cho biết “về căn bản, Triều Tiên đòi dỡ bỏ hoàn toàn lệnh trừng phạt. Chúng tôi không thể chấp nhận điều ấy được”.



Những đòi hỏi của Bình Nhưỡng là trò đánh đu, không thực tâm. Cho dù Hoa Kỳ bãi bỏ lệnh cấm vận, Bình Nhưỡng vẫn không dễ dàng phá huỷ tất cả các đầu đạn nguyên tử. Bởi nguyên tử là đường xương sống của Bắc Hàn. Do đó, những điều kiện của Bình Nhưỡng chỉ mang tính khởi đầu thăm dò đối tượng. Cuộc chơi của họ chắc chắn có sự hậu thuẫn và hứa hẹn từ phía Bắc Kinh, muốn áp lực và đặt điều kiện khó dễ với Hoa Kỳ sau những đòn trừng phạt về kinh tế và phản đối Trung Quốc ở Biển đông.



Như chúng ta đã biết hiện nay Bắc Hàn đang đối diện với tổng số là 19 lệnh trừng phạt, trong đó 11 lệnh thuộc Liên Hiệp Quốc và 8 lệnh trừng phạt đơn phương từ Mỹ. Nếu trường hợp Bắc Hàn yêu cầu dỡ bỏ chỉ 5 lệnh trừng phạt (như lời tuyên bố của Ngoại Trưởng Bắc Hàn Ri Yong-ho họp báo tại Hà Nội cho biết ) họ vẫn còn đối diện với 6 lệnh từ Liên Hiệp Quốc và Mỹ 8 lệnh. Như thế Bình Nhưỡng vẫn chưa thoát ra ngoài vòng kim cô của Liên Hiệp Quốc và Mỹ. Nhưng câu hỏi lớn đặt ra 5 trong 19 lệnh cấm vận nào Bắc Hàn muốn được huỷ bỏ trước?



11 Lệnh cấm vận của Liên Hiệp Quốc đối với Bắc Hàn:



1. Dầu mỏ: Liên Hiệp Quốc đã cắt 55% dầu tinh chế nhập khẩu hằng năm vào Bình Nhưỡng, đồng thời 2 triệu thùng mỗi năm nhập khẩu kể cả xăng. Ngoài ra LHQ đưa ra mức hạn chế xuất khẩu dầu thô sang Triều Tiên. Bên cạnh đó khí ngưng tụ và khí tự nhiên hoá lỏng cũng cấm nhập khẩu vào Bình Nhưỡng.



2. Tài sản bị niêm phong và cấm đi lại: Liên Hiệp Quốc niêm phong tất cả tài sản của Bắc Hàn trong các ngân hàng trên thế giới. Đặc biệt tại Mỹ nếu có. Riêng một số quan chức Bắc Hàn và các người thuộc hoạt động tình báo đều cấm đi lại ở nước ngoài.



3. Lao động ở nước ngoài: Liên Hiệp Quốc cấm các nước thành viên không được thuê người lao động Bắc Hàn. Tuy nhiên, vẫn có hàng trăm lao động Bắc Hàn đang làm việc ở ngoại quốc.



4. May dệt: Những hàng may dệt của Triều Tiên không được xuất khẩu và các quốc gia Âu Châu không được nhập cảng hàng từ Triều Tiên. Riêng Trung Quốc hằng năm nhập khẩu hàng may của Triều Tiên vào khoảng 149,5 triệu Mỹ Kim.



5. Than đá: Theo tinh thần của nghị quyết 30/11/2016 Liên Hiệp Quốc sẽ cắt giảm 60% kim ngạch xuất khẩu than từ Bình Nhưỡng sang nước khác. Cụ thể là Trung Quốc.



6. Dự án chung: Liên Hiệp Quốc cấm tất cả các dự án nước ngoài đầu tư vào Bắc Hàn.



7. Cấm mua, bán vũ khí và thiết bị quân sự với tất cả các quốc gia trên thế giới.



8. Thuỷ, hải sản: Cấm Triều Tiên không được đánh cá vùng biển quốc tế, cấm xuất khẩu, cấm chuyển hàng lậu sang Trung Quốc.



9. Cấm nhập khẩu các mặt hàng xa xí phẩm như phấn, son, trang sức.



10. Nguyên liệu thô: Liên Hiệp Quốc cấm Triều Tiên xuất khẩu than đá, quặng sắt và các nguyên liệu thô. Các kim loại như đồng, chì, bạc, kẽm cũng bị cấm.



11. Ngoại tệ: Bắc Hàn không thể xử dụng đồng Won (KPW) để mua, bán trên thị trường.



Gần đây nhất Mỹ đã quyết định cô lập tài sản cũng như xuất ngoại đối với ông Choe Ryong-hae; cánh tay mặt của ông Kim Jong-un và 2 ông Jong Hyong-thaek; Bộ trưởng an ninh và Giám đốc truyền thông Park Kwang-ho.



Thượng Đỉnh Mỹ-Hàn bất thành, nhưng ai hưởng lợi?



Nhật Bản



Bình Nhưỡng và Hoa Thịnh Đốn không đạt được đồng thuận để có một thông cáo chung trong hội nghị Thượng đỉnh Hà Nội. Vì những đòi hỏi không tưởng của ông Kim nên Hoa Kỳ từ chối. Đây chính là nguyên nhân để Bắc Hàn tiếp tục nắn gân Hoa Kỳ qua hành động tiếp tục thử nghiệm đầu đạn tầm xa sau 2 ngày ông Kim trở về từ Hà Nội. Tuy nhiên, việc thử nghiệm trên không làm cho Mỹ run sợ hay nhượng bộ. Bởi, tự thân Bắc Hàn hay Trung Quốc hoặc bất cứ quốc gia nào không thể so sánh sức mạnh nguyên tử hay quân đội hùng mạnh như Mỹ, kể cả Nga Sô. Ngược lại, kẻ thiệt thòi trước tiên chính là Bình Nhưỡng trên mọi lãnh vực. Điều nầy còn tạo cớ để Nhật Bản có lý do theo đuổi chương trình hạch nhân một cách danh chính ngôn thuận và hợp hiến. Trước đây Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Itsunori Onodera đã nhiều lần nhấn mạnh rằng quốc gia họ đang phải đối mặt rất nhiều áp lực về các hoạt động quân sự của Nga sô, Trung Quốc tại Biển Đông và chương trình nguyên tử của Bắc Hàn. Do đó, nếu Bình Nhưỡng duy trì khả năng nguyên tử, Thủ tướng Shinzo Abe sẵn sàng lặp lại câu nói:” Nước Nhật sẽ tái xuất hiện”. Và, để chứng minh cho lời nói trên, Thủ tướng Abe đã vận động quốc hội sửa đổi hiến pháp được phe diều hâu nhiệt tình ủng hộ. Trong đó kể cả việc tăng ngân sách quốc phòng, hiện đại hoá quân đội, đặc biệt lực lượng hải quân và sẵn sàng chia sẻ gánh nặng “xoay trục về châu Á” của Hoa Kỳ. Điều mà Tổng Thống Trump yêu cầu. Mới đây Quốc Hội Nhật đã phê chuẩn yêu cầu của hành pháp cho phép quân đội Nhật Bản được quyền can thiệp ra ngoài lãnh thổ, hỗ trợ đồng minh mỗi khi nền an ninh của Nhật bị đe doạ.



Đối với Trung Quốc, sau khi tái đắc cử, Thủ Tướng Abe tuyên bố Nhật sẵn sàng xử dụng quân đội trong trường hợp Trung Quốc đổ bộ lên đảo Senkaku (Điếu Ngư). Trước đây vào khoản 2016 nhóm chủ hoà Nhật không chịu tăng ngân sách quốc phòng. Tuy nhiên, kể từ khi Bắc Hàn khai triễn nguyên tử và sự lấn áp của Trung Quốc ở Biển Đông, hành pháp đã thuyết phục nhóm chủ hoà và Nhật đã cải tiến hai khu trục hạm chuyên chở trực thăng trở thành mẫu hạm để các loại phi cơ F-35 có thể hạ cánh và cất cánh lên thẳng không cần phi đạo.



Ngoài ra Nhật sẽ mua lại của Mỹ trên 40 phi cơ tàn hình F-35B do Lockheed Martin chế tạo, và sẽ mua thêm 45 chiếc nữa trị giá hơn 4 tỷ Mỹ Kim. Riêng về hệ thống phòng không ngăn chận hoả tiễn Bắc Hàn, Nhật sẽ mua thêm 100 chiếc F-2, 4 KC-46 Pegasus dùng để tiếp liệu. Tổng cộng số tiền lên đến gần 9 tỷ Mỹ kim. Gần đây nhất, sau khi thượng đỉnh Mỹ-Hàn tại Hà Nội tan vỡ, Thủ Tướng Able tuyên bố: “Hơn lúc nào hết chính phủ Nhật cần phải bảo vệ sự an toàn cho người dân. Do đó, hiện đại hoá quân đội là điều chúng tôi sẽ phải làm. Kể cả việc thử nghiệm vũ khí hạch nhân để tự vệ là điều không ngoại trừ.



Đây là cơ hội ngàn năm một thuở để Nhật Bản có đầy đủ lý do bành trướng quân đội. Đặc biệt vũ khí hạch nhân. Biết đâu hội nghị Thượng đỉnh Hà Nội tan vỡ nhìn về mặt tiêu cực, nhưng xét về tích cực, đây là cơ hội cho Nhật Bản có lý do thử nghiệm vũ khí nguyên tử giúp Mỹ kềm chế Bắc Hàn, Trung Quốc và ngay cả Nga Sô trong tương lai, nếu cần.



Mặc dù Tổng Thống Trump ra về tay không lần nầy. Nhưng một thượng đỉnh lần thứ 3 có thể sẽ nhen nhúm từ nay cho đến ngày tranh cử nhiệm kỳ 2. Cho dù thất bại, nhưng dù sao ông Trump cũng đã chứng tỏ cùng thế giới rằng: Người Mỹ chúng tôi yêu chuộng hoà bình và vì hoà bình nên đã cố gắng ngồi lại cùng Bình Nhưỡng. Hội nghị bất thành do bởi nguyên nhân Bắc Hàn không thiện chí, đòi hỏi những điều không tưởng. Do đó, tất cả lệnh cấm vận đối với Bắc Hàn là điều buộc Hoa Kỳ cùng Liên Hiệp Quốc phải làm. Nhưng ở góc cạnh khác, Tổng Thống Trump đã thành công. Với 21 tỷ Mỹ kim bán máy bay cho Việt Nam cùng những chào đón trọng thị và hứa hẹn mua thêm thiết bị quốc phòng của nhà nước Việt Nam, hay có thể rồi đây VN sẽ làm nghĩa vụ quốc tế góp tay vào vai trò bảo vệ hoà bình Biển Đông cùng với Hoa Kỳ, Nhật Bản và Phi Luật Tân. Đây chính là mục tiêu chiến lược lẫn kinh tế thứ hai không kém phần quan trọng trong chuyến công du Việt Nam vừa qua của Donald Trump.